Hoe ziet de stad van de toekomst eruit. Hoe kun je er fijn wonen, zijn en komen. Wie krijgt de ruimte om te verbeteren als er meer belangen en plannen zijn dan vierkante meters.
Op dit platform gaan we samen met experts op zoek naar een klimaat- en toekomstbestendige stad.
Welkom op De Fijne Stad.
een initiatief van
Podcastserie
In deze serie gaat Marnix Kluiters, host van de Ecosofie podcast, in gesprek met experts over onze steden.
Aflevering 5.
De strijd tegen water
Anne Loes Nillesen
Belangrijk in een klimaatveranderende wereld is de aanpak van water- en bodemvraagstukken. Stedenbouwkundige Anne Loes Nillesen benadrukt in de vijfde aflevering van de podcast-reeks De Fijne Stad het belang van maatregelen voor voldoende ruimte voor water en het bevorderen van gezonde bodems die water kunnen vasthouden en afgeven tijdens droogte.
Nillesen, tevens professor aan de TU in Delft, richt zich op urban design, waarbij ze ruimtelijke vraagstukken, zonering en strategieën onderzoekt in relatie tot klimaatverandering. Nederland staat als deltaland voor uitdagingen rond waterveiligheid, verzilting, bodemdaling en veenoxidatie. Ze benadrukt dat klimaatopgaven zoals regenwaterafvoer, hitte en waterbeschikbaarheid sneller knelpunten kunnen worden dan waterveiligheid. Hitte, vaak onderschat, vereist koelvoorzieningen, volwassen bomen en groene infrastructuur.
Aflevering 4.
Ruimte voor rechtvaardigheid
Wouter Veldhuis
Om steden rechtvaardig in te richten, mogen we meer samen mét inwoners beslissen, in plaats van beslissen óver inwoners.
Wouter Veldhuis (1971) is stedenbouwkundige, architect en partner van MUST, een stedenbouwkundig bureau dat gericht is op de ontwikkeling van een rechtvaardige leefomgeving. In deze aflevering vertelt hij onder andere wat we moeten doen om steden rechtvaardig in te richten. Wouter is tevens Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving, wat inhoudt dat hij de regering gevraagd en ongevraagd adviseert over de inrichting van Nederland. De vierkante meters in ons land zijn beperkt, maar we willen heel veel met de ruimte die we hebben.
Een gesprek over onder andere de waarde van het olifantenpaadje, de noodzakelijke ruimtelijke ordening van de ondergrond (kort gezegd: het is een warboel nu) en huishoudensverdunning.
'Als je goed kijkt is er overal plek'.
Aflevering 3.
De symbiotische stad
Marian Stuiver
Marian Stuiver (hoofd Groene Steden van Wageningen University) schreef ‘De symbiotische stad’; een pleidooi voor steden waarin mens en natuur weer in wederzijdse afhankelijkheid samenleven. Marian beschouwt meer natuur in de stad als een groot pluspunt, om diverse redenen. Het bevordert de gezondheid, draagt bij aan schonere lucht en speelt een cruciale rol in klimaatadaptatie.
Marian identificeert vier waarden van de natuur: culturele, fysieke, intrinsieke en toekomstige waarde.
De culturele waarde van de natuur is gericht op de mens, op hoe we ervan kunnen genieten.
De fysieke waarde van de natuur is essentieel voor ons, omdat we het nodig hebben voor voedsel of om huizen te bouwen.
De intrinsieke waarde van de natuur staat los van de mens; de natuur mag er gewoon zijn. Bodem en florerende ecosystemen zijn belangrijk zonder dat wij daar direct belang bij hebben.
De toekomstige waarde verwijst naar de natuur voor toekomstige generaties.
De ontwikkeling van steden is een van de grootste manieren waardoor we zijn losgeraakt van de natuur. Marian streeft ernaar dit juist weer te integreren.
Aflevering 2.
Bewegen als uitgangspunt
Wendy van Kessel
Ons leven is ingericht op gemak. Maar het meest comfortabele is niet altijd het meest gezonde. Activiteiten zoals lopen naar de supermarkt of fietsen naar het werk zijn juist bevorderlijk voor onze gezondheid. Daarom pleit stedenbouwkundige Wendy van Kessel voor beweegvriendelijke steden.
Haar idee is om steden zo in te richten dat wandelen en fietsen centraal staan, en auto's daaromheen worden georganiseerd. Wendy noemt dit 'trage netwerken'.
Wendy pleit ervoor dat steden meer georganiseerd worden rondom thema's zoals sport, spel en ontspanning. Als mensen meer tijd doorbrengen in de publieke ruimte, leidt dit tot meer sociale cohesie. Wie met de auto reist, ontmoet niemand. Een stad die aanspoort om naar buiten te gaan, zorgt voor meer interactie en nieuwe verbindingen. Dit draagt bij aan het algehele gevoel van veiligheid.
Volgens Wendy is het essentieel dat we in steden meer functies integreren in plaats van scheiden. Door het samenbrengen van wonen, werken en voorzieningen krijgen we veerkrachtige steden. Daarnaast speelt ook de klimaatopgave een belangrijke rol. Het is van groot belang om steden groener in te richten, zodat ze duurzamer en toekomstbestendig worden.
Aflevering 1.
De straat is van iedereen
Marco te Brömmelstroet
Marco te Brömmelstroet, ookwel bekend als de fietsprofessor, kijkt naar mobiliteitssystemen vanuit een sociologisch perspectief in plaats van een verkeerskundig perspectief. In Nederland lossen we het fileprobleem op door meer wegen te bouwen, maar uiteindelijk leidt dit tot meer verkeer en meer files. Aanvullend legt Marco uit dat mensen een voorkeur hebben om zo’n 60 minuten per dag onderweg te zijn. Tegenstrijdig genoeg zijn we daarom de afgelopen 10 jaar alleen maar verder gaan reizen.
Een mogelijke verklaring hiervoor is dat ons leven sterk georganiseerd is rondom de auto. De straat in Nederland wordt hoofdzakelijk gebruikt om van A naar B te komen óf om auto’s te parkeren. Dit is grond die we ook op andere manieren kunnen gebruiken. Naar schatting hebben we momenteel 19 miljoen parkeerplekken in Nederland. Marco wil graag het debat hierover openen. Willen we die ruimte niet liever gebruiken voor spelende kinderen, of om elkaar te ontmoeten?
Artikelen
Zitten leidt tot lopen
Vitale steden investeren in zitplekken. Dat lijkt een contradictie, maar dat is niet zo. Wie een stad wil waar veel gelopen en bewogen wordt, zorgt voor prettige zitplekken.
Meer ruimte voor meiden
Meisjes spelen minder buiten dan jongens. Hoe dat komt? De buitenruimte wordt doorgaans ingericht met plekken die vooral aantrekkelijk zijn voor jongens.
Buitenlessen
Alle onderzoeken wijzen uit dat het goed is om vaker buiten te zijn. Dat geldt al helemaal voor kinderen. Ieder jaar in april is het Nationale Buitenlesdag.
‘Wijk van de toekomst’ in Utrecht
In Utrecht komt de grootste ‘autovrije’ stadswijk van het land: Merwede. NRC schreef over de ingrediënten voor deze wijk ter grootte van 34 voetbalvelden.
Zo had Amsterdam er ook uit kunnen zien.
Dat de inrichting van onze steden wordt beïnvloed door veel verschillende factoren - politieke keuzes, maatschappelijke ontwikkelingen, druk van burgers, toeval - laat het verhaal van Amsterdam zien.
Als de hele wereld zou fietsen zoals de Nederlanders.
Als iedereen in de wereld dagelijks net zo veel zou fietsen als in Nederland, leidt dat tot 700 miljoen ton minder CO2-uitstoot.